DZIECKO W GRUPIE PRZEDSZKOLNEJ ZRÓŻNICOWANEJ WIEKOWO

     Grupa przedszkolna zróżnicowana wiekowo, tzw. grupa mieszana, coraz częściej pojawia się na etapie edukacji przedszkolnej. Specyfika jej funkcjonowania nie zawsze jest dla rodziców zrozumiała, a nawet wzbudza niepokój. Poprzez ten artykuł chcemy wskazać zalety przebywania dziecka w takiej grupie, ponieważ bez wątpienia wpływa ono korzystnie na jego rozwój.Model edukacji mieszanej doskonale znany jest np. w placówkach Montessori.

Charakterystyka grupy mieszanej:

     W grupie zróżnicowanej wiekowo mamy dzieci najmłodsze (dwu-, trzyletnie), które wymagają więcej opieki i wsparcia, dzieci czteroletnie, które poznały zasady funkcjonowania, ponieważ uczęszczały już do przedszkola oraz dzieci pięcioletnie, a nawet sześcioletnie: aktywne, zaangażowane i gotowe do niesienia pomocy. Zróżnicowane ze względu na wiek dzieci dostarczają sobie wzajemnie szerokiego spektrum doświadczeń społecznych, emocjonalnych i intelektualnych. Grupa swoją strukturą przypomina rodzinę i stwarza bardziej naturalne warunki do rozwoju niż grupa jednorodna pod względem wieku. W grupie mieszanej dzieci otrzymują bogatą i różnorodną stymulację, nasilają się kontakty społeczne, wypracowują sobie różne sposoby komunikowania się z kolegami w różnym wieku.

Zalety grupy zróżnicowanej wiekowo:

1. Przebywanie w grupie mieszanej ma znaczący wpływ na rozwój społeczny dziecka. Zajmując kolejne pozycje społeczne w grupie, dziecko staje się osobą coraz bardziej odpowiedzialną, kompetentną, czuje się potrzebne, przez co wzrasta jego poczucie wartości i odpowiedzialności. Dostrzega i rozumie zróżnicowane potrzeby i zasady współżycia. Edukacja społeczna następuje szybciej i jest skuteczniejsza.

2. Dziecko przebywa w naturalnym środowisku, zróżnicowanym, najbardziej odpowiednim dla jego rozwoju. Tak jak w naturalnym środowisku rodzinnym, czy kolegów z podwórka, nie uczy się tylko od równolatków, ale także od młodszych i starszych dzieci.

3. W grupie mieszanej możliwy jest pobyt rodzeństwa.

4. Dzieci, które po raz pierwszy przychodzą do przedszkola, są w komfortowej sytuacji.Następuje ich szybsza adaptacja i integracja, ponieważ widzą, że ich koledzy bawią się, są weseli, nikt nie płacze. Nowemu dziecku nauczyciel może poświęcić więcej uwagi dając mu poczucie bezpieczeństwa.

5. Naturalnym i bardzo ważnym elementem jest opiekuńczość, możliwość niesienia pomocy młodszym dzieciom przez ich starszych kolegów. Rolą nauczyciela jest organizowanie takich sytuacji. Dzieci młodsze nie czują się osamotnione, wiedzą, że mogą liczyć nie tylko na nauczycielkę, ale także na starszych kolegów. Uczą się przy tym wyrażania próśb i mają od kogo czerpać wiedzę i umiejętności.

6. W grupie zróżnicowanej wiekowo najczęściej nauczyciel pracuje w małych zespołach, często indywidualnie, różnicując stopień trudności zajęć.

7. Wśród dzieci w grupie mieszanej występują duże różnice indywidualne i prawie nie pojawia się zjawisko rywalizacji. Rywalizację zastępuje współpraca. Ważny jest indywidualny efekt działania dziecka, a nie to, kto zrobił coś lepiej. Dzięki temu dzieci budują poczucie własnej wartości, opierając się na efektach pracy, a nie na wzajemnym porównywaniu się.

8. Młodsze przedszkolaki w sposób naturalny włączają się w zabawy, zajęcia, uczą się przez naśladowanie nauczyciela i starszych kolegów. Dzięki temu szybciej przyswajają nie tylko wiedzę, ale i umiejętności. Natomiast starsze dzieci uczą się dzięki wspieraniu, uczeniu innych.

9. Starsze przedszkolaki pomagają młodszym posprzątać zabawki, umyć ręce ubrać się, prowadzą je w parach, włączają w swoje zabawy. Młodsze dzieci natomiast uczą się czynności samoobsługowych przez obserwację, naśladownictwo i przy wsparciu starszych kolegów. W ten sposób w grupie zróżnicowanej wiekowo budują się relacje oparte na dobrych wzorcach. Ponieważ dzieci z natury są tolerancyjne, potrafią wspierać swoich kolegów mających trudności rozwojowe, dzięki temu nikt nie czuje się  gorszy.

10. W miarę upływu czasu zmienia się też pozycja dziecka w grupie. Z malucha, którym wszyscy się opiekowali, staje się starszakiem i to ono opiekuje się teraz młodszymi dziećmi. Ta zmiana pozwala na zdobywanie nowych doświadczeń społecznych.

Podsumowanie

     Grupa zróżnicowana wiekowo jest pewnym wyzwaniem dla nauczyciela. Wymaga od niego zmian w sposobie prowadzenia zajęć, przygotowaniu pomocy dydaktycznych, a przede wszystkim takiego zorganizowania pracy i zabawy dzieciom, aby wszystkie czerpały jak najwięcej korzyści i radości z pobytu w przedszkolu. Warto podkreślić, że grupa przedszkolna zróżnicowana wiekowo jest bliższa życiu i naturalnemu środowisku dziecka, bo naśladuje model rodziny. W takiej rzeczywistości młodsze dzieci znacznie szybciej uczą się, podpatrując te starsze, a starsze sporo zyskują, wcielając się w role przewodników.

Opracowały:

mgr Małgorzata Micał

mgr Edyta Drzał

nauczycielki pracujące w grupie przedszkolnej zróżnicowanej wiekowo

Źródło:

- Bliżej przedszkola 9.228/2020, Praca w grupie przedszkolnej zróżnicowanej wiekowo;

-https://www.ppnr8.opole.pl/info/specyfika-grupy-mieszanej-praca-z-dziecmi-w-roznym-wieku

-https://dziecisawazne.pl/przedszkolne-i-szkolne-grupy-mieszane-wiekowo-dlaczego-to-dziala/